Nagłe zatrzymanie krążenia
Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK)
Każdego roku w Europie dochodzi nawet do 700 000 incydentów nagłych zatrzymań krążenia (NZK) z czego blisko 90% to zatrzymania poza szpitalne. Niezależnie od przyczyn zatrzymania krążenia, o których napiszemy poniżej – wczesne rozpoznanie, wezwanie pomocy, defibrylacja, wysokiej jakości zabiegi z zakresu resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) stanowią kluczowe elementy łańcucha przeżycia w przypadku NZK.
Kogo dotyka NZK?
Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) jest poważnym zdarzeniem medycznym, które najczęściej występuje w najmniej oczekiwanym miejscu i czasie. Większość zatrzymań krążenia ma miejsce w domu, lub w miejscach publicznych. Do NZK rzadko dochodzi u osób młodych (18–40 lat), chyba że, jest to NZK wtórne, spowodowane np. urazem. Natomiast jeśli już wystąpi u osób młodych, to zazwyczaj cechuje się większą śmiertelnością niż u osób po 40. roku życia. Częściej występuje ono też u mężczyzn niż u kobiet.
Czym jest nagłe zatrzymanie krążenia?
NZK może być spowodowane różnymi czynnikami, zarówno chorobowymi, jak i urazowymi. Zwykle jednak ma ono podłoże kardiologiczne i jest pierwszym objawem choroby wieńcowej lub chorób mięśnia sercowego powodowanych różnorodnymi przyczynami. Najprościej rzecz ujmując nagłe zatrzymanie krążenia to ustanie lub znaczne upośledzenie mechanicznej czynności serca, które cechuje się brakiem reakcji chorego na bodźce, brakiem wyczuwalnego tętna oraz bezdechem lub agonalnym oddechem.
NZK możemy podzielić na pierwotne i wtórne. Pierwotne spowodowane chorobą serca np. ostry zespół wieńcowy (najczęściej), czy innymi patologiami mięśnia serca, zaś wtórne NZK spowodowane jest przyczyną poza sercową, np. zatrzymaniem oddechu, urazem wielonarządowym, wykrwawieniem, wstrząsem, wychłodzeniem, zatruciem.
Jakie są objawy nagłego zatrzymania krążenia?
Nieprawidłowo pracujące bądź w ogóle niepracujące serce nie jest w stanie pompować krwi do mózgu, co za tym idzie nie dostarcza do niego tlenu, oraz innych składników odżywczych do pozostałych organów w naszym organizmie. Niniejsza sytuacja doprowadza w bardzo krótkim czasie (kilku minut) do powstania nieodwracalnych uszkodzeń w mózgu, czyli w naszym ośrodkowym układzie nerwowym.
Objawem nagłego zatrzymania krążenia jest brak reakcji poszkodowanego na bodźce (nieprzytomny., nieświadomy, nie odpowiada i nie reaguje), braki wyczuwalnego tętna, bezdech (barak oddechu) lub oddech agonalny. Ze względu na tempo powstających i nieodwracalnych zmian w naszym mózgu ważna jest bardzo szybka reakcja z naszej strony, jako osób udzielających pomocy.
Jak „zachowuje się” serce podczas NZK
Serce nie pracuje prawidłowo. Pracuje niemiarowo, chaotycznie, jego praca jest zaburzona. Dochodzi do migotania lub trzepotanie komór (VF), lub częstoskurczu komorowego (VT) bez tętna, asystolii (brak czynności elektrycznej i mechanicznej serca), czynności elektrycznej bez tętna (PEA). Asystolia i PEA są częstymi mechanizmami wtórnego NZK.
Ważna pierwsza pomoc w nagłym zatrzymaniu krążenia
Liczy się czas, ponieważ z każdą minutą (dosłownie!) szanse poszkodowanego maleją. Średnio spadają one o kilkanaście procent na minutę, kiedy pomoc się opóźnia. Pierwsza pomoc w przypadku NZK wymaga zatem bezzwłocznego podjęcia czynności ratunkowych zarówno przez świadków zdarzenia, jak i wykwalifikowane zespoły ratownictwa medycznego. Cykliczne szkolenia i kursy z pierwszej pomocy, które uczą nas jak rozpoznać objawy nagłego zatrzymania krążenia i jak postępować z poszkodowanym z zatrzymanym krążeniem, czy jak udzielić pierwszej pomocy w nagłym zatrzymaniu krążenia to zatem nasz must-have.
Postępowanie w przypadku NZK. Co robimy?
Niezwłocznie podejmujemy resuscytację krążeniowo-oddechową wraz z użyciem AED, poprzedzoną oceną stanu poszkodowanego (ABC) i wezwaniem służb ratunkowych.
Przypominamy:
- Oceń bezpieczeństwo własne, innych ratowników, poszkodowanego.
- Ocen przytomność
- Zorganizuj/wezwij pomoc
- Udrożnij drogi oddechowe
- Ocen oddech
- Uciskaj klatkę piersiową
- Prowadź (lub nie) zastępczą wentylację
- Defibryluj zautomatyzowanym defibrylatorem zewnętrznym
Źródło: www.gotowidoratowania.pl materiały własne GOTOWI DO RATOWANIA – szkolenia z pierwszej pomocy, kursy pierwszej pomocy dla firm Wrocław.
Przeczytaj serię artykułów dotyczących resuscytacji krążeniowo-oddechowej:
1. Udzielając pierwszej pomocy zadbaj o bezpieczeństwo własne, świadków zdarzenia, oraz poszkodowanego
2. Jak ocenić w pierwszej pomocy stan świadomości poszkodowanego
3. Jak prawidłowo w pierwszej pomocy ocenić oddech poszkodowanego, udrożnic drogi oddechowe, ocenić krążenie
4. Jak prawidłowo uciskać klatkę piersiową podczas resuscytacji krążeniowo-oddechowej
5. Jak prawidłowo wykonywać oddechy ratownicze udzielając pierwszej pomocy
6. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa osoby dorosłej
Szanse wzrosną dzięki AED
Defibrylacja przy NZK jest niezbędna. Jeśli w pobliżu miejsca zdarzenia znajduje się defibrylator AED należy go użyć. Prowadzenie RKO oraz użycie automatycznego defibrylatora zewnętrznego w ciągu pierwszych minut od zatrzymania krążenia podnosi szanse poszkodowanego na przeżycie aż do 75%. Poszkodowany z nagłym zatrzymaniem krążenia ma tym większe szanse na przeżycie im szybciej dojdzie do pierwszej defibrylacji. Każda minuta opóźnienia defibrylacji zmniejsza szanse na przeżycie o 10-12%
W łańcuchu przeżycia defibrylacja elektryczna jest kluczowym ogniwem, jest ona najskuteczniejszym i definitywnym sposobem leczenia stanów takich jak migotanie komór (VF) i częstoskurcz komorowy bez tętna (VT) czyli rytmów serca często występujących przy nagłym zatrzymaniu krążenia. O defibrylatorach AED i defibrylacji przeczytaj w niniejszym wpisie.
Z ratowniczymi pozdrowieniami,
Gotowi Do Ratowania
Wirtualna kawa dla ratownika? Czemu nie! Naszego ratowniczego bloga tworzymy z ogromną pasją i zaangażowaniem, wkładamy w nasze materiały dużo pracy starając się, by były one rzetelne. Co najważniejsze, abyś dzięki temu co właśnie czytasz wiedział lub wiedziała, jak udzielić pierwszej pomocy drugiej osobie, kiedy zajdzie taka potrzeba. Jeśli chcesz, możesz w zamian podarować nam wirtualną kawę. Będzie nam bardzo miło. Dziękujemy!