Medycyna ratunkowa, medyczne czynności ratunkowe, pierwsza pomoc – opierają się w głównej mierze na działaniach „algorytmicznych” – czyli takich, w których postępuje się według konkretnych standardów i wytycznych. Mówimy wtedy o algorytmach postępowania. Algorytmy postępowania czy to w ramach medycznych czynności ratunkowych (MCR) czy działań pierwszo pomocowych (pierwsza pomoc) to nic innego jak logiczne schematy postępowania w danej sytuacji.

Przykładem algorytmu postępowania jest np. BLS tj. (Basic Life Support) opracowany w oparciu o wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC – European Resuscitation Council) czy np. AHA (American Heart Association) .

BLS oznacza podstawowe zabiegi resuscytacyjne i z tym algorytmem będziemy mieli najczęściej do czynienia na poziomie pierwszej pomocy jako świadkowie zdarzenia, którzy będą jej udzielać. W ramach schematów BLS, które zostały opracowane z myślą o osobach niemających wykształcenia medycznego występują poszczególne etapy i działania takie jak:

PBLS (Pediatric Basic Life Support) to nic innego jak schematy postępowania i algorytmy w stosunku do poszkodowanych pediatrycznych tj. dzieci. Algorytmy PBLS są modyfikacją i dalszym rozszerzeniem uniwersalnego algorytmu BLS, który ze względu na wiek poszkodowanych (niemowlaki, noworodki, dzieci młodsze, dzieci starsze) został odpowiednio dostosowany. Mimo, że większość etapów poszczególnych algorytmów jest zbieżna (BLS vs. PBLS), w podejściu pediatrycznym pojawiają się modyfikacje np:

W ramach algorytmów ALS występują czynności stosowane przez personel medyczny u osób poszkodowanych, u których doszło, czy podejrzewa się NZK (Nagłe Zatrzymanie Krążenia). W schematach ALS występują między innymi:

Działania w ramach ALS są ściśle związane z zasadami BLS i RKO, których znajomość jest konieczna do prawidłowego postępowania. Niejako schematy BLS-owe inicjują schematy ALS-owe, stąd często medycy używają określenia „nie ma dobrego ALSu bez doskonałego BLSu)

Tak jak w przypadku BLS odwzorowaniem podstawowych zabiegów resuscytacyjnych u dzieci jest PBLS tak w przypadku ALS odwzorowaniem są zaawansowane czynności i algorytmy dedykowane najmłodszym poszkodowanym, poszkodowanym pediatrycznym. EPALS/PALS to zabiegi resuscytacyjne pediatryczne i algorytmy postępowania skierowane wyłącznie do personelu medycznego, między innymi lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych, którzy pracują właśnie z pacjentami pediatrycznymi. W schematach EPALS/PALS występują między innymi:

MCR (Medyczne Czynności Ratunkowe) to wszystkie działania podejmowane przez personel medyczny, w celu ustabilizowania stanu pacjenta w sytuacjach nagłych zagrożenia jego zdrowia i życia oraz w celu zapewnienia mu dalszej, specjalistycznej pomocy. Są to działania, które mogą być wykonywane samodzielnie przez np. ratownika medycznego, lekarza, ratownika pod nadzorem lekarza, zespoły SORów, intensywnej terapii itp. Medyczne czynności ratunkowe obejmują między innymi:

Medyczne czynności ratunkowe są wykonywane w nagłych przypadkach, gdy życie i zdrowie pacjenta jest zagrożone lub jego stan zdrowia jest niestabilny.

Jeżeli mówimy o nauce pierwszej pomocy na poziomie każdego obywatela bez wykształcenia medycznego, standardowo będziemy się poruszać w podstawowych algorytmach, zabiegach, czynnościach ratujących zdrowie i życie. Zaawansowane zabiegi ratujące życie i zdrowie – dedykowane będą dla osób z wykształceniem medycznym. Nie zmienia to faktu te medycy również trenują algorytmy podstawowe, które są niejako podwaliną i inicjatorem (integralną częścią) dalszych zaawanasowanych czynności.

Mówiąc o pierwszej pomocy, kurs z pierwszej pomocy i jego podstawa programowa będzie zawsze oscylować wokół BLS, BLS/AED, PBLS. Kurs z pierwszej pomocy czy szkolenie z pierwszej pomocy może być oparte o algorytmy dedykowane osobom dorosłym oraz o wytyczne, rekomendacje i algorytmy związane z udzielaniem pierwszej pomocy dzieciom. Kurs z pierwszej pomocy w zależności od podstawy programowej może występować w wersjach podstawowych i zaawansowanych – zależnie od programu kursu, czasu jego trwania, wytycznych i rekomendacji organizacji, które je wydają.

BLS jako podstawowe zabiegi resuscytacyjne inicjują zawsze łańcuch przeżycia osoby poszkodowanej. To świadek zdarzenia, czyli osoba, która jest najbliżej poszkodowanego jest zawsze pierwszym ratownikiem na miejscu zdarzenia. Krytycznym dla przeżywalności poszkodowanych w całym łańcuchu przeżycia jest zatem jak najszybsze działanie ze strony świadka zdarzenia, czyli jak najszybsze udzielenie pierwszej pomocy. W całym „prehospitalu” czyli we wszystkich działaniach przedszpitalnych pierwszym i inicjalnym działaniem będzie zatem BLS. W kolejnych etapach pojawią się medyczne czynności ratunkowe (MCR) i zaawansowane algorytmy (np. ALS), później dalsze działania ratunkowe w obrębie SOR i finalnie działania i zaawansowane czynności na oddziałach Anestezjologii i Intensywnej Terapii. U podstaw tego łańcucha przeżycia leży zawsze reakcja świadka zdarzenia, działania pierwszo-pomocowe i podstawowe zabiegi resuscytacyjne ratujące zdrowie i życie osoby poszkodowanej.