Jak bardzo skuteczne jest AED. Rytmy defibrylacyjne i niedefibrylacyjne. Pierwsza pomoc.
Spis treści, w artykule:
- Nagłe zatrzymanie krążenia, jak to wygląda naprawdę?
- Czym są rytmy defibrylacyjne, czym są rytmy niedefibrylacyjne?
- Czym jest asystolia?
- Co to jest aktywność elektryczna bez tętna – PEA
- Co to jest migotanie komór i częstoskurcz komorowy bez tętna (VF/VT)
- Czym jest defibrylacja?
- Jak skuteczna jest defibrylacja i jak skuteczny jest automatyczny defibrylator zewnętrzny?
Defibrylacja, pierwsza pomoc.
Monitor przy łóżku pacjenta ...
Monitor przy łóżku pacjenta wydaje jednostajny dźwięk „piiiiiiiiiiiiiiii” – na kardiomonitorze widzimy linię zbliżoną do płaskiej - podbiega ekipa, łyżki defibrylatora, żel, pocierają nimi o siebie, krzyczą „odsunąć się” będzie wyładowanie! Bzzzzz – ciało pacjenta podskakuje na pół metra do góry i nagle na kardiomonitorze pojawia się regularny rytm i słychać powtarzalne „pi-pik-pik-pik” SUKCES! Pacjent otwiera oczy i mówi „Dziękuję za uratowanie życia Panie doktorze!” No i mamy to! Pacjent uratowany!
… ale tak się dzieje najczęściej w … popularnym medycznym serialu czy innej produkcji filmowej. Jak to wygląda naprawdę?
„17 Health Myths Perpetuated by Hollywood” Źródło zdjęcia: bestlifeonline.com/hollywood-health-myths/ Walt Disney Studios Motion Pictures.
Defibrylacja, pierwsza pomoc.
Czym są rytmy defibrylacyjne, czym są rytmy niedefibrylacyjne?
Jeżeli bylibyśmy w stanie „gołym okiem” zobaczyć i ocenić w jakim stanie jest serce osoby poszkodowanej, która doznała nagłego zatrzymania krążenia (NZK), to naszym oczom mogłyby ukazać się różne „stany” (rytmy) serca takiej osoby. Dziś w bardzo uproszczony sposób postaramy się opisać jak wyglądają rytmy serca w sytuacji nagłego zatrzymania krążenia i dlaczego defibrylacja (odwrócenie fibrylacji – migotania) i użycie AED (automatyczny defibrylator zewnętrzny) są tak ważne i mogą być tak bardzo skuteczne w ratowaniu życia poszkodowanych w NZK.
Sprawna funkcja serca jako pompy tłoczącej krew jest możliwa dzięki jego unikalnym właściwościom. W zdrowym sercu układ bodźcoprzewodzący wytwarza i przewodzi impulsy elektryczne, które powodują skoordynowany, sekwencyjny skurcz. Wyłączenie jednej z tych funkcji (elektrycznej lub mechanicznej) lub brak ich wzajemnego sprzężenia prowadzi do zatrzymania krążenia.
Dochodzi do niego w przebiegu jednego z czterech opisanych niżej rytmów. Z punktu widzenia efektu hemodynamicznego (efektywności pracy serca jako pompy generującej przepływ krwi) efekt jest taki sam- ustanie przepływu krwi przez naczynia krwionośne (spadek ciśnienia do zera) i narządy wewnętrzne.
Defibrylacja, pierwsza pomoc.
Asystolia.
W zapisie kardiomonitora linia zbliżona do płaskiej, jednostajny dźwięk „piiiiiii” (jak w przykładowym serialu) – ASYSTOLIA. Asystolia to nic innego jak całkowity brak czynności elektrycznej serca. W czasie tego mechanizmu nie dochodzi do skurczów mięśnia sercowego. NIE DE-FI-BRY-LU-JE-MY ponieważ jest to rytm nie do defibrylacji. Nie mamy czego „resetować” za pomocą impulsu elektrycznego (o tym nieco dalej w naszym wpisie). Tutaj (w dużym uproszczeniu) w warunkach pierwszej pomocy – pierwsze skrzypce zagrają uciśnięcia klatki piersiowej lub uciśnięcia i oddechy. Podsumowując – kluczowym działaniem z naszej strony będzie tutaj wysokiej jakości resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO).
Defibrylacja, pierwsza pomoc.
Aktywność elektryczna bez tętna – PEA.
Aktywność elektryczna bez tętna – PEA. Podczas PEA u poszkodowanego, a w zasadzie w jego sercu występują drobne skurcze, ale są one zbyt słabe, żeby wywołać falę tętna. Serce nie jest w stanie jako pompa „pchać” krwi dalej. PEA również jest rytmem nie do defibrylacji, zatem NIE DE-FI-BRY-LU-JE-MY. I tak jak w przypadku asystoli – w uproszczeniu – kluczowym działaniem z naszej strony będzie tutaj wysokiej jakości resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO).
Rytmy serca. Rytmy niedefibrylacyjne. Od góry – asystolia, aktywność elektryczna bez tętna (PEA-Pulseless Electrical Activity).
Asystolia i PEA pojawiają się zwykle w późnej fazie zatrzymania krążenia i są tzw. rytmami niedefibracyjnymi – tzn. w ich leczeniu nie stosujemy defibrylacji.
Defibrylacja, pierwsza pomoc.
Migotanie komór, częstoskurcz komorowy bez tętna (VF/VT).
Migotanie komór, częstoskurcz komorowy bez tętna (VF/VT). W tych rytmach serce co prawda „pracuje”, czynność elektryczna jest, ale jest bardzo nieprawidłowa – serce „pracuje” bardzo chaotycznie, w dużej arytmii, nieregularnie, w zwariowany sposób – jest po prostu nieskoordynowane w swoim skurczaniu i rozkurczaniu się. W takich rytmach „nasza pompa” również nie jest w stanie skutecznie „wypychać krwi” do narządów w naszym organizmie – przed wszystkim do ośrodkowego układu nerwowego – mózgu. A to po kilku minutach (około 4 – 5 max) za skutkuje pojawiającymi się nieodwracalnymi zmianami neurologicznymi. Tutaj do dyspozycji mamy jednak tajną i arcyważną broń do walki z NZK! Zbawiennym wręcz działaniem w takiej syt. (oczywiście poza wysokiej jakości RKO) jest defibrylacja!
Wirtualna kawa dla ratownika? Czemu nie!
Naszego ratowniczego bloga tworzymy z ogromną pasją i zaangażowaniem, wkładamy w nasze materiały dużo pracy starając się, by były one rzetelne. Co najważniejsze, abyś dzięki temu co właśnie czytasz wiedział lub wiedziała, jak udzielić pierwszej pomocy drugiej osobie, kiedy zajdzie taka potrzeba.
Jeśli chcesz, możesz w zamian podarować nam wirtualną kawę.
Będzie nam bardzo miło. Dziękujemy!
Rytmy serca. Rytmy defibrylacyjne. Od góry – migotanie komór ( VF ventricular fibrillation ), częstoskurcz z szerokimi zespołami QRS bez tętna ( VT- pulseless ventricular tachycardia ).
Migotanie komór (VF) i czestoskurcz z szerokimi zespołami QRS bez tętna (VT) zwykle występują we wczesnej fazie nagłego zatrzymania krążenia. Są to tzw. rytmy defibrylacyjne, w których leczeniu stosuje się defibrylacje elektryczna.
Rytmy serca. Rytmy defibrylacyjne. AED, automatyczny defibrylator zewnętrzny – oznaczenie.
Defibrylacja, pierwsza pomoc.
Defibrylacja!
Jako zabieg terapeutyczny jest ona powszechnie dostępna dla społeczeństwa w postaci automatycznej defibrylacji, którą zapewni nam AED (automatyczny defibrylator zewnętrzny). Defibrylacja to nic innego jak „reset serca” (odwrócenie fibrylacji, czyli migotania). To zabieg, który stosuje się w ramach resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Defibrylacja ratuje życie w sytuacji zatrzymania krążenia właśnie w przebiegu agresywnej arytmii serca – tj. migotania komór, częstoskurczu komorowego – a te rytmy, czyli rytmy do defibrylacji to właśnie najczęstsze przyczyny pozaszpitalnego zatrzymania krążenia u osób dorosłych.
U osób dorosłych wyjściowym mechanizmem prawie 75% NZK w warunkach pozaszpitalnych jest migotanie komór (VF) lub częstoskurcz komorowy bez tętna (VT). Dlatego niejednokrotnie słyszymy, że mając AED i prowadząc wysokiej jakości RKO – jeżeli wszystko zadzieje się szybko – podnosimy % szanse poszkodowanych w NZK osób aż do 75%! na start. Rytmy do defibrylacji + wysokiej jakości RKO + AED + świadkowie zdarzenia, którzy podejmą natychmiastowe działania = MAMY TO! Prosta droga do sukcesu, czyli do wzrostu przeżywalności poszkodowanych w NZK.
Wysokiej jakości RKO w połączeniu z wczesną defibrylacją wykonaną w ciągu 3-5 minut może zwiększyć przeżycie w pozaszpitalnym NZK (VF/VT) nawet do 49-75%. Z każdą minutą bez RKO przeżycie osoby w NZK (z VF) maleje o 7-10%. Pamiętajcie, że niezależnie od rytmu serca naszych poszkodowanych w NZK, czy są to rytmy do defibrylacji, czy nie – będziemy ratować ich zawsze zgodnie z zasadą: REAKCJA, RESUSCYTACJA, DEFIBRYLACJA! AED zrobi za nas robotę w temacie rytmów, które zastanie – dokona cyklicznej analizy – zatem tym nie musimy się przejmować. Przyklejamy elektrody na skórę osoby poszkodowanej, słuchamy poleceń urządzenia, postępujemy zgodnie z nimi, w między czasie prowadzimy wysokiej jakości resuscytację krążeniowo-oddechową.
Rytmy serca. Rytmy defibrylacyjne. AED, automatyczny defibrylator zewnętrzny – miejsca wklejenia elektrod defibrylatora.
Wysokiej jakości RKO w połączeniu z wczesną defibrylacją wykonaną w ciągu 3-5 minut może zwiększyć przeżycie w pozaszpitalnym NZK (VF/VT) nawet do 49-75%. Z każdą minutą bez RKO przeżycie osoby w NZK (z VF) maleje o 7-10%.
Wirtualna kawa dla ratownika? Czemu nie!
Naszego ratowniczego bloga tworzymy z ogromną pasją i zaangażowaniem, wkładamy w nasze materiały dużo pracy starając się, by były one rzetelne. Co najważniejsze, abyś dzięki temu co właśnie czytasz wiedział lub wiedziała, jak udzielić pierwszej pomocy drugiej osobie, kiedy zajdzie taka potrzeba.
Jeśli chcesz, możesz w zamian podarować nam wirtualną kawę.
Będzie nam bardzo miło. Dziękujemy!
Z ratowniczymi pozdrowieniami,
GOTOWI DO RATOWANIA
Piśmiennictwo:
„Nagłe zatrzymanie krążenia – aktualne wytyczne postępowania resuscytacyjnego” – Klinika Kardiologii i CMKP Szpital Grochowski w Warszawie/Borgis – Postępy Nauk Medycznych 2-3/2007, s. 87-97
„ABC RESUSCYTACJI” Redakcja: Jasmeet Soar, Gavin D. Perkins, Jerry Nolan, Wydanie polskie pod red.: prof. Juliusza Jakubaszki
„Wczesna opieka poresuscytacyjna w zespole ratownictwa medycznego” Ratownicy24[.pl] Autorzy: Cezary Kułak , Łukasz Wroniszewski Data publikacji: 07.05.2020 r. Numer wydania: 6/2017
„Nagłe zatrzymanie krążenia” – Miłosz Jankowski, Grzegorz Cebula
mp[.pl]/interna/chapter/B16.II.2.1.
„Wytyczne resuscytacji 2021” – Polska Rada Resuscytacji , prc.krakow[.pl]/wytyczne_2021.html
„ERC Guidelines 2021” – European Resuscitation Council, cprguidelines[.eu]
„Alfabet arytmii, czyli zaburzenia rytmu serca w telegraficznym skrócie” – SEKCJA RYTMU SERCA Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, rytmserca.ptkardio[.pl]/news/309-alfabet_arytmii_czyli_zaburzenia_rytmu_serca_w_telegraficznym_skrocie
Szkolenia z pierwszej pomocy Wrocław, szkolenia z pierwszej pomocy dla firm Wrocław, kursy z pierwszej pomocy dla pracowników Wrocław, pierwsza pomoc szkolenia Wrocław, kurs pierwszej pomocy Wrocław, podstawowy kurs pierwszej pomocy Wrocław Szkolenie z pierwszej pomocy dla pracowników Wrocław Kurs pierwszej pomocy we Wrocławiu